Inbreng fractievoorzitter Ina Mantjes bij de begrotingsbehandeling 2020 op 5 november 2019

Allereerst een woord van dank aan de ambtenaren, die ook dit jaar weer de begroting hebben voorbereid. Voor ons ligt programmabegroting 2020, waarin de keuzes die de gemeenteraad eerder heeft gemaakt zijn verwerkt. Ik zal me in deze inbreng beperken tot de highlights, althans de punten die onze fractie het meest bezig houden. Lastenverlichting Zoals in het raadsvoorstel is te lezen zijn de belangrijkste keuzes meer geld voor beheer van het openbaar groen, extra geld voor gemeentelijke handhavers en voor de nieuwe Jan Janssenhal in Nootdorp. Ook moet de raad nog een keuze maken over de nadere invulling van een lastenverlichting, conform de afspraken in het Hoofdlijnenakkoord. Zoals Gemeentebelangen al bij de behandeling van de kadernota aangaf, willen we dat alle inwoners hiervan profiteren, en niet alleen een beperkte groep. Bij de Kadernota heeft het college voorgesteld om 200.000 euro in te zetten voor deze lastenverlichting. In de voorliggende begroting is nu nog geen lastenverlichting opgenomen. Sterker nog, de lasten voor onze inwoners stijgen alleen maar. Het zal u allen opgevallen zijn dat de afvalstoffenheffing met maar liefst 20% omhoog gaat. Dit komt neer op een bedrag van tussen de 45 en 62 euro per huishouden. Gemeentebelangen dient een amendement in om deze verhoging van de afvalstoffenheffing ongedaan te maken en deze alleen te verhogen met de correctie vanuit het rijk. We kunnen hiervoor in ieder geval de € 200.000 aan geplande lastenverlichting inzetten. Wij hebben voor dit amendement een aantal redenen: 1 Gemeentebelangen vindt dat verhoging van de afvalstoffenheffing niet past met de beloftes die we onze inwoners hebben gedaan met het aangaan van het Hoofdlijnenakkoord en de invoering van Het Nieuwe Inzamelen, namelijk dat de kosten omlaag zouden gaan. Nu wil het college de afvalstoffenheffing ineens fors verhogen, 2 Kostendekkendheid betekent niet automatisch de tarieven verhogen en zou als principe heroverwogen moeten worden. Het college beroept zich bij het verhogen van de afvalstoffenheffing op het uitgangspunt dat de afvalstoffenheffing kostendekkend moet zijn. In de Nota Heffingen staat dat na het vaststellen van een operationeel plan voor het nieuwe inzamelen onderzocht gaat worden of er een andere vorm van financiering plaats kan vinden. Wat Gemeentebelangen betreft is die tijd nu aangebroken en gaan wij daarover graag met het college in gesprek. Kostendekkendheid kan immers ook worden bereikt door het verminderen van de kosten. Zo horen risico’s die voortkomen uit de bedrijfsvoering van Avalex ook daar opgevangen te worden. 3 Het verhogen van het tarief zal negatief uitwerken op de medewerking van onze inwoners om afval verder te gaan scheiden. De gemeente wil het nieuwe inzamelen nu versneld gaan invoeren, maar de inwoners hebben hiervan financieel nog geen enkel voordeel. Dit, terwijl ze wel meer moeten doen, zoals scheiden van afval en zelf restafval wegbrengen. De bewoners is de worst voorgehouden van belastingverlaging en worden nu geconfronteerd met een verhoging. Naast het gescheiden inzamelen en verwerken van afval om er iets anders van te maken wil Gemeentebelangen meer aandacht voor de circulaire economie. In een circulaire economie gooien we geen spullen meer weg en kan elk onderdeel van een product weer voor hetzelfde doel gebruikt worden. Dat lijkt nu nog een brug te ver maar de markt is hierbij verder dan dat we nu denken. Innovatief denken bij inkoop en bij het ontwerpen van de openbare ruimte is hierbij van belang. Want door het besparen van grondstoffen en het gebruiken van natuurlijke materialen die hun nut blijven houden, werken we pas echt aan CO2-besparing. De bamboeverkeersborden is een leuk voorstel, maar te fragmentarisch. Brede inzet geldt voor ons zwaarder dan de energietransitie waarbij we juist veel materialen produceren en gebruiken om windmolens en zonnepanelen van te maken. Materialen die steeds schaarser worden en ook weer milieuproblemen gaan opleveren bij vervanging en bouw. Dan die energietransitie. Het is onduidelijk hoeveel onze gemeente precies aan duurzaamheid uitgeeft en of dat tot resultaten leidt. Een plan ontbreekt en de financiering eveneens. Tot nu toe zien wij hoge investeringen maar moeten onze inwoners het gasloos maken van hun woning zelf betalen door middel van het ‘mogen’ afsluiten van een goedkope lening. Hoe realistisch is dat, want ook een goedkope lening is gewoon een schuld die terug betaald moet worden. Het is nog maar de vraag of gasloos haalbaar is, gezien alle ontwikkelingen in onze buurlanden, zeker nu biomassa, overigens terecht, onder steeds meer onder vuur komt te liggen. Helaas heeft het college aangegeven de kosten niet apart te noteren waardoor wij als raad onze kerntaak van controleren van het college en de doelstellingen niet kunnen uitvoeren. Wij vinden dat niet juist en we zullen aan de accountant vragen of die wel zicht kan krijgen op de uitgaven inzake duurzaamheid. Dan kunnen we bij de bespreking van de jaarrekening het college bevragen op de behaalde doelstellingen versus het bestede budget. Wij hebben met elkaar afgesproken dat we alleen beleid kunnen vaststellen als daar heldere doelen en een budget voor zijn vast. Tot op heden hebben we voor de energie transitie nog geen eenduidig concept of plan gezien. Wij zullen dit kritisch blijven volgen. Tenslotte zijn de huidige problemen CO2, stikstof en PFAS veroorzaakt door niet vooruit te kijken, maar door het wensdenken voorop te stellen ipv pragmatische doelen halen. Daarnaast wordt ons nog een aantal financiële keuzes voor gelegd op basis van eerder genomen besluiten na de zomer. – Het betreft extra uitgaven ten behoeve van buitensportvoorzieningen. Gemeentebelangen is blij met de investeringen in de binnensport en buitensport. Deze investeringen mogen echter niet leiden tot een stijging van de huurtarieven voor de verenigingen. – Verhoging van budgetten om de stijgende kosten voor met name jeugdhulp en WMO in de toekomst op te kunnen vangen. Nu, ten tijde van besluitvorming over de begroting, is het nog onbekend hoeveel we moeten ramen voor de inkoop van jeugdhulp, nu de aanbesteding hiervoor mislukt is. Het college geeft aan dat zij verwacht dat dit niet tot financiële consequenties leidt puur omdat de cijfers niet definitief zijn. Hoe realistisch is dat nu? Het belang van het oplossen van de wachtlijsten en passende hulp, hoeven wij niet te benadrukken. Wij verwachten dat het college dit dossier goed blijft oppakken. Ik kom tot een afronding. Voor alle duidelijkheid vindt onze fractie het wenselijk om het onderwerp veiligheid af te bakenen en openbare orde en veiligheid niet te vermengen met riolering en afval. Veiligheid is een breed begrip maar nu wordt alles onterecht op één hoop gegooid. Wij pleiten er voor om crisisbeheerding, brandweer en openbare orde en veiligheid in een apart hoofdstuk aan te reiken. In de misdaadgrafieken wordt een vergelijking gemaakt tussen onze gemeente en Nederland per 10.000 inwoners. Onze fractie vindt dit te vaag en wij zien graag dat wij tevens een overzicht ontvangen van de werkelijke getallen van de meest voorkomende misdrijven in onze gemeente. Het tegengaan van ondermijning, is voor velen nog een wat vaag begrip. Wij vinden het belangrijk om als raad geïnformeerd te worden, in hoeverre ondermijning zich voor doet in onze gemeente en welke feiten het betreft. Uiteraard begrijpen wij dat dergelijke informatie geanonimiseerd of vertrouwelijk moet worden gegeven. Wij staan ervoor om in een gesprek met de inwoners te gaan over de mogelijkheden en onmogelijkheden. Een eerlijk en open verhaal. Dat is waar het ook in de politiek over moet gaan! Openheid, veiligheid en lage lasten voor onze inwoners, daar staat Gemeentebelangen voor!